Świąteczne stoły i potrawy bożonarodzeniowe w Szwecji mają silne tradycje, które różnią się nieco w zależności od kraju. Jednocześnie zmieniamy tradycje i wprowadzamy nowe potrawy. Zebraliśmy wiele informacji na temat szwedzkich potraw świątecznych i chcielibyśmy poznać Twoje doświadczenia.
Tweet
Udostępnij
Udostępnij
Pinezka
Udostępnij
UdostępnijSpis treści
Świąteczne jedzenie w Szwecji
Kiedy ludzie mówią o świątecznym jedzeniu w Szwecji, zwykle myślą o szwedzkim stole wigilijnym. Tradycja przygotowywania wielu potraw różni się od wielu innych krajów, być może z wyjątkiem Finlandii z jej "pudełkami". Świąteczne jedzenie w wielu krajach jest raczej podawane jako klasyczna kolacja przy stole.
Szwedzkie potrawy świąteczne - dlaczego jemy kolację wigilijną?
Prekursorem świątecznego stołu jest "stół brandy", który był popularny wśród burżuazji w XVIII wieku. Przed wykwintnymi kolacjami i w święta, takie jak Boże Narodzenie, często podawano przystawkę składającą się z chleba, masła, sera, śledzia lub łososia i kiełbasy lub suszonego mięsa, a także kilku rodzajów przyprawionej brandy.
W XIX wieku przystawka ewoluowała w pełnowymiarowy stół szwedzki. Na początku XX wieku rozpowszechnił się zwyczaj jedzenia "świątecznych kanapek", a następnie lutefisk jako danie główne i pudding ryżowy jako deser.
Klasyczne potrawy na szwedzkim stole wigilijnym
Większość potraw, które obecnie uznajemy za klasyczne na szwedzkim stole bożonarodzeniowym, stała się popularna dopiero w XIX lub XX wieku. Oto kilka przykładów szwedzkich potraw świątecznych, które są mniej lub bardziej klasyczne:
- Marynowany śledź
- Sałatka śledziowa
- Śledź
- Łosoś grillowany, wędzony lub peklowany
- Pokusa Janssona
- Jajka
- Szynka świąteczna
- Klopsiki
- Kiełbasa książęca
- Inne kiełbasy
- Pasztet i pasztet z wątróbki
- Żeberka
- Sałatka z buraków
- Ziemniaki
- Różne rodzaje kapusty (kapusta czerwona, Brukselka itd.)
- Godny chleb
- Wschód
- Lutefisk
- Pudding ryżowy lub ryż á la Malta
Lokalne specjały na szwedzkim stole wigilijnym
Żyjemy w rozległym kraju, a tradycje bożonarodzeniowe są różne w różnych jego częściach. Dziś mogą one stawać się coraz bardziej znormalizowane, ale istnieją pewne lokalne tradycje, które ludzie lubią podtrzymywać. Oto kilka lokalnych potraw na świątecznym stole według Wikipedia. Teraz chcielibyśmy sprawdzić, jak to wygląda u osób mieszkających w różnych częściach kraju. Czy (nadal) jecie te potrawy? Czy jest więcej lokalnych szwedzkich potraw świątecznych, o których możesz nam opowiedzieć?
- Północna Szwecja - mięso z dziczyzny, blana (mieszanka masła i śmietany) i fatost (północny specjał zawierający mleko, podpuszczkę, cukier i jajka).
- Hälsingland - grynkaka (pudding z kaszy manny), rörost (ser aromatyzowany cynamonem, syropem i kardamonem) oraz ser jajeczny.
- Gästrikland - ciasto zbożowe
- Värmland - kiełbasa wieprzowa i kiełbasa Värmland
- Uppland - Świąteczny szczupak i brązowa fasola
- Östergötland - brązowa fasola i kiełbasa wieprzowa z białym sosem
- Bohuslän - czerwona kapusta, brązowy ser (sernik) i ser jajeczny (danie z mleka, jajek, octu i mleka w folii lub kwaśnej śmietany).
- Västergötland - kiełbasa z kaszy manny (niewędzona kiełbasa z wieprzowiny, kaszy manny i przypraw) i brązowa fasola.
- Gotlandia - naleśnik szafranowy (deser z kaszy ryżowej, śmietany, mleka, cukru, jajek, migdałów i szafranu).
- Olandia - małe smażone ciasteczka
- Smalandia - sernik, małe smażone ciastka i węgorz
- Halland - jarmuż (kapusta długa)
- Skania - węgorz brązowy i węgorz luad (solony węgorz, który jest grillowany i wędzony)
Szwedzkie potrawy świąteczne zmieniają się
Świąteczne tradycje kulinarne zmieniają się z czasem, co jest chyba naturalne. Oto kilka potraw, które mogą nie pojawiać się tak często jak kiedyś:
- Zanurzenie w garnku
- Nóżki świni
- Świąteczna kiełbasa
- Sylta
Nie chodzi tylko o to, że potrawy stają się mniej popularne - pojawiają się nowe! Oto kilka przykładów dań, które można zobaczyć na nowoczesnych świątecznych stołach:
- Krewetki i inne owoce morza
- Ciasta
- Jarmuż w nowych formach (chipsy z jarmużu, ciasto z jarmużu, sałatka z jarmużu itp.)
- Daktyle zawijane w boczek
- Dania wegetariańskie i wegańskie
Świąteczne napoje
Ludzie pili miód pitny, piwo lub napoje bezalkoholowe - zarówno w Boże Narodzenie, jak i w innych porach roku. Ponieważ cały świąteczny stół wywodzi się z "Brännvinsbordet", nubbe jest oczywiście jego częścią, a sznaps jest nadal powszechny. Jednak napój "mumma" (mieszanka porteru, porto i napoju cukrowego, lagera lub świątecznego moszczu) nie jest już tak powszechny. Oto kilka bardziej klasycznych świątecznych drinków:
- Piwo świąteczne
- Julmust
- grzane wino
- Eggnog
Świąteczne desery
Klasycznym deserem na szwedzkim stole wigilijnym jest pudding ryżowy lub ryż á la Malta. Oto kilka przykładów innych deserów, które można dziś zobaczyć:
- Sernik
- Naleśnik szafranowy
- Sernik szafranowy
- Pannacotta szafranowa
- Lody piernikowe
Świąteczne ciasta i wypieki
Jedzenie ciastek w Boże Narodzenie jest koniecznością! Lussebullar (lussekatter) i pierniki są standardem w wielu domach, a niektórzy mogą nawet zrobić domek z piernika. Oto przykłady innych ciast, które można podawać na Boże Narodzenie:
- Szafranowe bułeczki
- Miękki piernik
- Małże migdałowe
- duchowni
- herbatniki
- Kwadraty szachowe
- Cięcia Coli
Świąteczni gotowie
Smakołyki od dawna podawano na Boże Narodzenie, a w XVIII i XIX wieku Szwedzi z wyższych sfer inspirowali się zagranicznymi tradycjami i smakami. Ekskluzywne produkty, takie jak figi, daktyle, orzechy, czekolada i marcepan były importowane i podawane na świątecznym "gottebord". Inne przysmaki, które są dziś powszechne:
- Knuckles
- Lodowa czekolada
- Praliny czekoladowe
- Trufle czekoladowe
- Wiedeński nugat
- Rocky Road
- Kola
- Spalone migdały
- Kropki
Świąteczny stół w restauracji
Świąteczne posiłki w restauracjach stały się popularne po pierwszej wojnie światowej, a szwedzkie potrawy bożonarodzeniowe były serwowane przez kilka niedziel przed Bożym Narodzeniem. Obecnie świąteczne stoły zaczynają być serwowane już w listopadzie, a wśród firm bardzo popularne jest zapraszanie pracowników do świątecznego stołu. Oto kilka świątecznych potraw, których ja (Helena) próbowałam w pracy w Sztokholmie:
Świąteczne jedzenie w Szwecji - pytania o tradycje
Odpowiedz na poniższe pytania:
- Czy pamiętasz jakieś szwedzkie potrawy świąteczne z przeszłości, które dziś stały się bardziej niezwykłe?
- Czy wprowadziłeś coś nowego na swój świąteczny stół?
- Czy jesz danie, które można uznać za lokalną specjalność w Twoim miejscu zamieszkania? Co to jest?
Wiele zdjęć zostało wykonanych w Fantastyczna domowa kuchnia Świąteczny stół, do którego kilka lat temu zaprosiła nas utalentowana siostrzenica Petera, Dessi.
Może Ci się również spodobać:
Fakty o Lussekatterze - 12 rzeczy, których (być może) nie wiedziałeś?
13 potraw na wigilijnym stole - historia świątecznego jedzenia
Desery na Nowy Rok - 3 proste desery
Brukselka fakty - 15 rzeczy, których (być może) nie wiedziałeś?
Dysk rakowy w Szwecji - kiedy, co i dlaczego?
3 proste i pyszne zapiekanki z frytkami
Polski 
Svenska 
Deutsch 
English (UK) 
Suomi
Wspomnienia Marii mówi:
W tym roku zrobię sałatkę na bazie jarmużu i czerwonej kapusty ? Szwedzki stół świąteczny jest bardzo podobny do fińsko-szwedzkiego, ale mamy pudełka zamiast Janssonów i żeberka? Ale czasami jem żeberka i kilka innych drobiazgów u mojej mamy na świąteczny lunch, więc nie wygląda to zbytnio jak świąteczny stół serwowany wieczorem u mojego taty? Nie jestem jednak pewien, jak bardzo różnimy się od prawdziwego fińskiego stołu bożonarodzeniowego, postaram się to sprawdzić.
22 grudnia 2019 r. - 8:41
Helen mówi:
Miło mieć coś nowego na świątecznym stole! 🙂 Bardzo interesujące jest to, jak różni się fińsko-szwedzki i fiński stół świąteczny. Nie krępuj się powiedzieć mi, jeśli dowiesz się więcej! 🙂
22 grudnia 2019 r. - 16:26
Ama de casa mówi:
1: Kiedy byłem mały, na wigilijnym stole zawsze były świńskie nóżki. Bardzo je lubiłem i kiedy o tym myślę, prawdopodobnie tak naprawdę nie wiedziałem, co jem. Kiedy byłem mały, byłem dość wybredny, jeśli chodzi o jedzenie 🙂.
2: Nie przychodzi mi do głowy ... Staramy się uzyskać klasyczny świąteczny stół, który (zwykle) cieszy się na tarasie. Ale w niektórych latach mieliśmy syna kalafiora zamiast zwykłego. Może to można uznać za nowe podejście?
3: W Hiszpanii nie ma lokalnych specjałów na wigilijny stół. To po prostu zwykły dzień. Ale pamiętam, że kiedy byłam w Kalmar w Wigilię, byłam bardzo zaskoczona, że na wigilijnym stole były ciasteczka do ciała. Zaskoczona i szczęśliwa - uwielbiam ciasteczka do ciała 🙂.
Miłego czwartego adwentu!
3:
22 grudnia 2019 r. - 10:34
Helen mówi:
Nie sądzę, żebym kiedykolwiek próbował świńskich nóżek. Nie brzmi to zbyt zabawnie, ale kto wie, może jest pyszne? (A jako dziecko czasem dobrze jest wiedzieć. Uwielbiałam kaszankę, dopóki nie zaczęłam rozumieć, co to jest ;)) Zaskoczyły mnie też ciastka z ciałem, ale teraz zrozumiałam, że w niektórych miejscach można je znaleźć na świątecznym stole!
22 grudnia 2019 r. - 16:28
Ditte mówi:
Zabawna i interesująca kompilacja. Teraz świąteczne jedzenie nie jest dokładnie moją rzeczą do jedzenia, ale lubię o tym czytać. Zdaję sobie sprawę, że prawdopodobnie będę musiał spróbować bardzo mało w Wigilię, ale mam też nadzieję na owoce morza (zwykle jem świeżego homara).
W tym tygodniu dużo zaglądałem do książki Jana Öjvinda Swahna "Stora Julboken", w tym kiedy pisałem post o piernikach jakiś czas temu. Ekscytująca książka, w której omówiono wiele naszych tradycji i początków w zakresie żywności.
22 grudnia 2019 r. - 10:43
Helen mówi:
Myślę też, że to super interesujące z tradycjami! Homar nie brzmi głupio 😉 Właściwie kupiliśmy dziś dla siebie trochę świątecznego jedzenia, ale wybieramy tylko to, co uważamy za najlepsze 🙂 .
22 grudnia 2019 r. - 16:29
Pan Nils-Åke Hansson mówi:
Świąteczne jedzenie jest zawsze dobre z umiarem. Ale nigdy nie rozumiałem wegańskiego jedzenia świątecznego Nie można nazwać śledzia śledziem, który jest zrobiony z warzyw.
Wielkanoc i Midsummer są trochę takie same, im jesteś starszy, więc myślę, że zmniejsza się to wraz z oczekiwaniami.
Ale życzę udanych Świąt i odpoczynku
Pozdrowienia od nas
22 grudnia 2019 r. - 15:38
Helen mówi:
Zgadzam się, może być pyszny z umiarem! Ja (nie będąc weganką ani wegetarianką) nigdy nie wybrałabym wegańskiej alternatywy dla śledzia. Myślę jednak, że to miło, że na świątecznym stole jest trochę więcej zieleni, skoro jest tak dużo mięsa i ryb 😉.
22 grudnia 2019 r. - 16:34
Maria / MagnoliaMagis mówi:
Zgadzam się, że wegańska szynka, klopsiki, kiełbaski, śledzie itp. brzmią tak źle! Syn jest weganinem i tam mamy różne poglądy na ten temat. W przeciwnym razie jest wiele dobrych rzeczy, takich jak grzyby w klasycznym daniu 1-2-3. Dania warzywne na ciepło i na zimno. Ale ja nie przepadam za zamiennikami... Wesołych Świąt!
26 grudnia 2019 r. - 14:25
BP mówi:
Tak, wyobraź sobie, jak wiele (czytaj: ja) nie wiedziałeś o świątecznym jedzeniu. Świńskie nóżki są nadal sprzedawane w postaci gotowej w puszkach, ale także świeże. Po raz pierwszy w życiu spróbowałam ugotować je sama. Zainspirowała mnie fińsko-szwedzka Paula (https://paulaz.se/), który jadł je na kolacji noblowskiej w telewizji. Nie bardzo rozumiałem, co można jeść, ale galaretka była niesamowicie dobra, ponieważ doprawiłem ją wieloma przyprawami.
Jedną rzeczą, której nie widziałem od dawna, jest Aladåb, rodzaj dżemu. Żadna wielka strata...
Właściwie byłoby interesujące wiedzieć, ile sklepów rybnych/restauracji nadal sprzedaje/oferuje węgorza. Uwielbiam węgorza, ale mówi się, że jest zagrożony. Myślałem, że to głównie w Skanii węgorz jest "obowiązkowy" na świątecznym stole.
22 grudnia 2019 r. - 17:07
Helen mówi:
Wow, jaka odwaga, żeby samemu spróbować ugotować świńskie nóżki!!! Racja, aladåb, prawie zapomniałem o tym słowie 😉 Ale ogólnie dżemy i podobne produkty nie są dla mnie ulubione ... Węgorze są dobrze ograniczone, ale kiedy byliśmy na wybrzeżu poza Åhus, zrozumieliśmy, że można tam łowić węgorze. Widzę, że węgorz jest również na mojej liście dla Smalandii. Informacje pochodzą z Wikipedii, ale nie sprawdziłem ich w inny sposób.
23 grudnia 2019 r. - 10:12
Elisabeth mówi:
Będzie wiele dobrych rzeczy wszelkiego rodzaju!
Wesołych Świąt i Szczęśliwego Nowego Roku!
Elisabeth i Lennart
22 grudnia 2019 r. - 23:03
Helen mówi:
Dziękujemy bardzo! Życzymy Wesołych Świąt i Szczęśliwego Nowego Roku!
24 grudnia 2019 r. - 9:28
Maria / MagnoliaMagis mówi:
Wyobraź sobie, ile i tak jest dobrego jedzenia! ... W naszym domu pojawiło się więcej warzyw, ponieważ syn jest weganinem. Coś, co jest naprawdę dobre, to zastąpienie śledzia w marynacie grzybami !!! Naprawdę fajne, ponieważ rozjaśnia i nie staje się tak potężne! Jarmuż jest dla nas całkiem nowy, podczas gdy kiełbasa zawsze tam była i nadal istnieje, ponieważ jest koniecznością dla mojego brata i taty, a także brązowej fasoli (tak, jesteśmy z Västergötland). Dżem cielęcy zniknął i to jest miłe!
Wesołych Świąt!!!
23 grudnia 2019 r. - 21:27
Helen mówi:
Ciekawe, co zmieniło się w Twoim domu! Zawsze jedliśmy jarmuż (ponieważ moi rodzice pochodzą z Halland), ale dziś jest czasami podawany na nowe i ciekawe sposoby! Nie tęsknię też za dżemem... Wesołych Świąt!
24 grudnia 2019 r. - 9:30
Lena - dobra dla duszy mówi:
Hmm, tak, babcia zawsze miała gulasz cielęcy, pamiętam. Dawno nie widziałam go na żadnym wigilijnym stole.
Cynamonowa wieprzowina to coś nowego, co mamy obecnie dość często. Jest to boczek wieprzowy smażony z zawstydzającą ilością cynamonu. Brzmi szalenie, ale jest naprawdę dobre.
Uściski Lena
26 grudnia 2019 r. - 18:00