Menu Zamknij

Świąteczny stół i jedzenie w Szwecji - tradycyjne, nowe i lokalne

Świąteczne stoły i potrawy bożonarodzeniowe w Szwecji mają silne tradycje, które różnią się nieco w zależności od kraju. Jednocześnie zmieniamy tradycje i wprowadzamy nowe potrawy. Zebraliśmy wiele informacji na temat szwedzkich potraw świątecznych i chcielibyśmy poznać Twoje doświadczenia.

Tweet
Udostępnij
Udostępnij
Pinezka
Udostępnij
Udostępnij

Świąteczne jedzenie w Szwecji

Kiedy ludzie mówią o świątecznym jedzeniu w Szwecji, zwykle myślą o szwedzkim stole wigilijnym. Tradycja przygotowywania wielu potraw różni się od wielu innych krajów, być może z wyjątkiem Finlandii z jej "pudełkami". Świąteczne jedzenie w wielu krajach jest raczej podawane jako klasyczna kolacja przy stole.

Szwedzkie potrawy świąteczne - dlaczego jemy kolację wigilijną?

Prekursorem świątecznego stołu jest "stół brandy", który był popularny wśród burżuazji w XVIII wieku. Przed wykwintnymi kolacjami i w święta, takie jak Boże Narodzenie, często podawano przystawkę składającą się z chleba, masła, sera, śledzia lub łososia i kiełbasy lub suszonego mięsa, a także kilku rodzajów przyprawionej brandy.

W XIX wieku przystawka ewoluowała w pełnowymiarowy stół szwedzki. Na początku XX wieku rozpowszechnił się zwyczaj jedzenia "świątecznych kanapek", a następnie lutefisk jako danie główne i pudding ryżowy jako deser.

Sill

Klasyczne potrawy na szwedzkim stole wigilijnym

Większość potraw, które obecnie uznajemy za klasyczne na szwedzkim stole bożonarodzeniowym, stała się popularna dopiero w XIX lub XX wieku. Oto kilka przykładów szwedzkich potraw świątecznych, które są mniej lub bardziej klasyczne:

  • Marynowany śledź
  • Sałatka śledziowa
  • Śledź
  • Łosoś grillowany, wędzony lub peklowany
  • Pokusa Janssona
  • Jajka
  • Szynka świąteczna
  • Klopsiki
  • Kiełbasa książęca
  • Inne kiełbasy
  • Pasztet i pasztet z wątróbki
  • Żeberka
  • Sałatka z buraków
  • Ziemniaki
  • Różne rodzaje kapusty (kapusta czerwona, Brukselka itd.)
  • Godny chleb
  • Wschód
  • Lutefisk
  • Pudding ryżowy lub ryż á la Malta
Julbord med svensk julmat

Lokalne specjały na szwedzkim stole wigilijnym

Żyjemy w rozległym kraju, a tradycje bożonarodzeniowe są różne w różnych jego częściach. Dziś mogą one stawać się coraz bardziej znormalizowane, ale istnieją pewne lokalne tradycje, które ludzie lubią podtrzymywać. Oto kilka lokalnych potraw na świątecznym stole według Wikipedia. Teraz chcielibyśmy sprawdzić, jak to wygląda u osób mieszkających w różnych częściach kraju. Czy (nadal) jecie te potrawy? Czy jest więcej lokalnych szwedzkich potraw świątecznych, o których możesz nam opowiedzieć?

  • Północna Szwecja - mięso z dziczyzny, blana (mieszanka masła i śmietany) i fatost (północny specjał zawierający mleko, podpuszczkę, cukier i jajka).
  • Hälsingland - grynkaka (pudding z kaszy manny), rörost (ser aromatyzowany cynamonem, syropem i kardamonem) oraz ser jajeczny.
  • Gästrikland - ciasto zbożowe
  • Värmland - kiełbasa wieprzowa i kiełbasa Värmland
  • Uppland - Świąteczny szczupak i brązowa fasola
  • Östergötland - brązowa fasola i kiełbasa wieprzowa z białym sosem
  • Bohuslän - czerwona kapusta, brązowy ser (sernik) i ser jajeczny (danie z mleka, jajek, octu i mleka w folii lub kwaśnej śmietany).
  • Västergötland - kiełbasa z kaszy manny (niewędzona kiełbasa z wieprzowiny, kaszy manny i przypraw) i brązowa fasola.
  • Gotlandia - naleśnik szafranowy (deser z kaszy ryżowej, śmietany, mleka, cukru, jajek, migdałów i szafranu).
  • Olandia - małe smażone ciasteczka
  • Smalandia - sernik, małe smażone ciastka i węgorz
  • Halland - jarmuż (kapusta długa)
  • Skania - węgorz brązowy i węgorz luad (solony węgorz, który jest grillowany i wędzony)
Grönkål på julbordet
Jarmuż - klasyczny Halland lub nowoczesny, zdjęcie: Pixabay.

Szwedzkie potrawy świąteczne zmieniają się

Świąteczne tradycje kulinarne zmieniają się z czasem, co jest chyba naturalne. Oto kilka potraw, które mogą nie pojawiać się tak często jak kiedyś:

  • Zanurzenie w garnku
  • Nóżki świni
  • Świąteczna kiełbasa
  • Sylta

Nie chodzi tylko o to, że potrawy stają się mniej popularne - pojawiają się nowe! Oto kilka przykładów dań, które można zobaczyć na nowoczesnych świątecznych stołach:

Julbord med modern julmat i Sverige
Nowoczesny świąteczny stół z daktylami owiniętymi bekonem i pieczoną czerwoną kapustą z kruchego ciasta

Świąteczne napoje

Ludzie pili miód pitny, piwo lub napoje bezalkoholowe - zarówno w Boże Narodzenie, jak i w innych porach roku. Ponieważ cały świąteczny stół wywodzi się z "Brännvinsbordet", nubbe jest oczywiście jego częścią, a sznaps jest nadal powszechny. Jednak napój "mumma" (mieszanka porteru, porto i napoju cukrowego, lagera lub świątecznego moszczu) nie jest już tak powszechny. Oto kilka bardziej klasycznych świątecznych drinków:

Glögg
Wschodząca gwiazda wśród świątecznych drinków: GLÖET Sparkling Glögg

Świąteczne desery

Klasycznym deserem na szwedzkim stole wigilijnym jest pudding ryżowy lub ryż á la Malta. Oto kilka przykładów innych deserów, które można dziś zobaczyć:

  • Sernik
  • Naleśnik szafranowy
  • Sernik szafranowy
  • Pannacotta szafranowa
  • Lody piernikowe
Små och goda efterrätter på julbordet

Świąteczne ciasta i wypieki

Jedzenie ciastek w Boże Narodzenie jest koniecznością! Lussebullar (lussekatter) i pierniki są standardem w wielu domach, a niektórzy mogą nawet zrobić domek z piernika. Oto przykłady innych ciast, które można podawać na Boże Narodzenie:

  • Szafranowe bułeczki
  • Miękki piernik
  • Małże migdałowe
  • duchowni
  • herbatniki
  • Kwadraty szachowe
  • Cięcia Coli
Julmat och Pepparkakor
Piernik z lukrem, zdjęcie: Pixabay

Świąteczni gotowie

Smakołyki od dawna podawano na Boże Narodzenie, a w XVIII i XIX wieku Szwedzi z wyższych sfer inspirowali się zagranicznymi tradycjami i smakami. Ekskluzywne produkty, takie jak figi, daktyle, orzechy, czekolada i marcepan były importowane i podawane na świątecznym "gottebord". Inne przysmaki, które są dziś powszechne:

Julmat och julgotter
Lussebullar i czekoladowe praliny na przyjęciu bożonarodzeniowym 2019

Świąteczny stół w restauracji

Świąteczne posiłki w restauracjach stały się popularne po pierwszej wojnie światowej, a szwedzkie potrawy bożonarodzeniowe były serwowane przez kilka niedziel przed Bożym Narodzeniem. Obecnie świąteczne stoły zaczynają być serwowane już w listopadzie, a wśród firm bardzo popularne jest zapraszanie pracowników do świątecznego stołu. Oto kilka świątecznych potraw, których ja (Helena) próbowałam w pracy w Sztokholmie:

Mr French julbord
Świąteczny stół w Mr French na Skeppsbrokajen 2018

Świąteczne jedzenie w Szwecji - pytania o tradycje

Odpowiedz na poniższe pytania:

  1. Czy pamiętasz jakieś szwedzkie potrawy świąteczne z przeszłości, które dziś stały się bardziej niezwykłe?
  2. Czy wprowadziłeś coś nowego na swój świąteczny stół?
  3. Czy jesz danie, które można uznać za lokalną specjalność w Twoim miejscu zamieszkania? Co to jest?
Svensk julmat på julbord

Wiele zdjęć zostało wykonanych w Fantastyczna domowa kuchnia Świąteczny stół, do którego kilka lat temu zaprosiła nas utalentowana siostrzenica Petera, Dessi.

Zapisz się do naszego newslettera