Śpiewamy o Staffanie Stalledrängu w Lucii. Ale kim on tak naprawdę był? Dlaczego podlewał swoje stopy i co to ma wspólnego z Łucją? Przeczytaliśmy i zagłębiliśmy się w legendy o Stephenie.
Spis treści
Kim był Staffan Stalledräng?
Na St Lucia jesteśmy przyzwyczajeni do słuchania różnych piosenek Staffana. Staffan podlewa swoje futra i sam jeździ na jabłkowoszarym koniu. Ale kim on był i dlaczego o nim śpiewamy? Byliśmy ciekawi, aby dowiedzieć się więcej i poczytaliśmy o nim, w tym na stronie Muzeum historyczne i na Wikipedii.
Staffan był chłopcem stajennym,
bardzo dziękujemy,
podlewa swoje pola pięć razy,
wszystko dla jasnej gwiazdy.
Światło dzienne jeszcze się nie pojawiło,
gwiazdy na niebie świecą.
Staffan był stajennym, stajennym, stajennym.
Podlewał swoje doły pięć, pięć, pięć, pięć dołów.
Gwiazdy świecą tak jasno.
Chłopaki, bądźmy zabawni.
Tylko raz w roku mamy wesołe święta Bożego Narodzenia.
Staffan Stalledräng - Stefanos święty
Kiedy śpiewamy o Staffanie Stalledrängu na Świętej Łucji, tak naprawdę śpiewamy o męczenniku Szczepanie (Stefanosie), który zginął w... Jerozolima około 35 roku n.e. Historia jego męczeństwa znajduje się w 7 rozdziale Dziejów Apostolskich. W Kościele rzymskokatolickim Szczepan jest czczony jako święty 26 grudnia. Dziś w Szwecji męczennikowi poświęca się najwięcej uwagi 13 grudnia, kiedy śpiewamy "Staffan był chłopcem stajennym".
Legendy o Staffanie Stalledrängu
Istnieje kilka legend o Staffanie Stalledrängu. Według Dziejów Apostolskich został ukamienowany po śmierci Jezusa, ale według niektórych legend zmarł w czasie narodzin Jezusa. Według Biblii był przywódcą wspólnoty chrześcijańskiej, ale czasami mówi się, że był stajennym króla Heroda w Jerozolimie. Legendy mają oczywiście to do siebie, że nie można brać ich zbyt dosłownie.
Legenda o "Tuppundret"
Jedna z najbardziej intrygujących legend dotyczy tak zwanego "Funduszu Koguta". Według tej legendy, w noc Bożego Narodzenia Szczepan ujrzał Gwiazdę Betlejemską. Zdał sobie sprawę, że był to znak, że narodził się Król Żydów i pospieszył do Heroda, aby przekazać mu tę wiadomość.
Herod nie chciał wierzyć Szczepanowi na słowo, mówiąc, że jest to tak prawdopodobne, jak to, że pieczony kogut na jego talerzu wstanie i zapieje. I tak właśnie się stało! Według niektórych wersji, kogut zakrzyknął nawet "Christus natus est" (Chrystus się narodził).
Król Herod był przerażony, gdy zdał sobie sprawę, jak potężny musi być nowo narodzony król, i właśnie teraz zdecydował, że wszyscy chłopcy muszą zostać zabici. Co stało się z naszym drogim Staffanem Stalledrängiem? Został wzięty do niewoli i ukamienowany.
Legenda o Staffanie Stalledrängu i pułapkach
Inna legenda, która stała się popularna w średniowiecznej Skandynawii, głosi, że w noc Bożego Narodzenia Szczepan (Staffan) pojechał do źródła, aby napoić konie Heroda. Jeden z koni zobaczył odbicie Gwiazdy Betlejemskiej w wodzie i tak się przestraszył, że zamarzł i odmówił picia.
Staffansritt lub "Staffansskede
W XVIII wieku wyścigi konne (czasami nazywane "skeden") były powszechnie organizowane w związku z obchodami św. Według niektórych źródeł zawody jeździeckie związane ze św. Staffanem były organizowane już w XIII wieku. A jeśli wygooglujesz lub sprawdzisz #staffansritt, wydaje się, że w niektórych miejscach tradycja ta jest nadal żywa.
W przeszłości młodzi mężczyźni z okolicy często przyjeżdżali do wioski. Przejażdżkom czasami towarzyszyły śpiewy i widowiska. Jednak kościół nie był tak chętny, ponieważ "gwiezdni chłopcy" lubili spożywać dużo alkoholu i czasami sprawiali kłopoty.
Od Boxing Day do Lucia
Obchody dnia św. Szczepana były pierwotnie powiązane z dniem św. Anny, a nawet dziś św. Szczepan i Staffan mają tego dnia imieniny. Dzień ten jest czasem nazywany "Stefanidagen" lub "Staffansmäss". W przeszłości zarówno piosenka Staffana, jak i przejażdżka Staffana były związane z Boxing Day.
Zamiast tego dziś śpiewamy o Staffanie Stalledrängu na Lucii 13 grudnia. Piosenka (która istnieje w różnych wersjach) jest śpiewana przez chłopców-gwiazdy w pociągu Lucia lub przez cały pociąg.
Kim więc był Staffan Stalledräng?
Stefanos, Stefanus, sankt Stefan eller sankt Staffan var enligt Bibeln diakon och räknas som kristendomens första martyr utöver Jesus. Han var kanske aldrig stalledräng, men när legenderna togs till Norden förstärktes kopplingen till hästar för att berättelserna skulle landa väl bland oss nordbor. I nordisk tradition var hästen nämligen viktig och julen var en tidpunkt då man skulle ta lite extra väl hand om sina hästar.
Zdjęcia w poście, z wyjątkiem zdjęcia z Jerozolimy i zdjęcia nas, zostały zapożyczone z Pixabay.
Matts+Torebring mówi:
Muszę powiedzieć, że uważam, że jesteś godny podziwu, że zawsze angażujesz się w historię i szukasz faktów. Nie wiedziałem nic o stajennym Staffana. Kiedy chodziłem do szkółki niedzielnej na początku lat 50-tych, malowałem własne fantazyjne obrazy. Umieszczałem je na łące nad jeziorem, gdzie mieszkaliśmy. W każdej chwili mogę wrócić na łąkę i wskazać wiele historii biblijnych, zwłaszcza tę o ukamienowaniu Szczepana. Obecnie czytam w Biblii o spotkaniu Dawida z Goliatem. Mam też na to miejsce na łące.
13 grudnia 2020 r. - 8:47
Helen mówi:
Dziękuję Matts! Historia jest dla nas interesująca, a święta i ich tradycje zawsze mnie fascynowały. Mówią tak wiele o tak wielu różnych czasach na przestrzeni dziejów. Cudowne z tymi fantastycznymi zdjęciami! (Nawet jeśli ukamienowanie jest okropne, oczywiście).
13 grudnia 2020 r. - 17:26
Nils-Åke+Hansson mówi:
Usiedliśmy przed telewizorem, ale nie o 7 rano. Dostroiliśmy się po śniadaniu. Kiedy to możliwe!
13 grudnia 2020 r. - 9:27
Helen mówi:
Fajnie, że udało się to trochę odłożyć w czasie! 🙂
13 grudnia 2020 r. - 17:26
BP mówi:
Całkowicie zgadzam się z Mattsem. Ja również nie miałem pojęcia o Staffanie Stalledrängu. Szczerze mówiąc, nie wiedziałem też o istnieniu Stefano. Jesteś prawdziwą encyklopedią:-)
13 grudnia 2020 r. - 16:35
Ninny mówi:
Bardzo interesujące przeczytać o Staffanie i Lucii!
Mam nadzieję, że miałeś dziś miły dzień Lucia! Sam byłem w lesie na wędrówce w szarą pogodę. Nie widziałem ani jednej Łucji - ale oczywiście mieliśmy w plecaku lussekatter i pierniki!
13 grudnia 2020 r. - 20:39
Ruth w Wirginii mówi:
Naprawdę interesujące! Śpiewałem piosenkę o Staffanie
ale nigdy nie zastanawiałem się, dlaczego był w "gangu".
Śledząc niektóre blogi, można się wiele nauczyć.
"Nie ma lepszego brzemienia na drodze niż dużo wiedzy".
14 grudnia 2020 r. - 11:18
czarna bateria umywalkowa mówi:
Fajny artykuł, będę nadal czytał twoje artykuły
14 grudnia 2020 r. - 11:20
Ingrid mówi:
Szkoda, że nie można zrobić czegoś fajnego 1 na 5 gwiazdek
23 grudnia 2023 r. - 16:31