Menu Zamknij

Staffan Stalledräng - kim był naprawdę?

Reklama

Śpiewamy o Staffanie Stalledrängu w Lucii. Ale kim on tak naprawdę był? Dlaczego podlewał swoje stopy i co to ma wspólnego z Łucją? Przeczytaliśmy i zagłębiliśmy się w legendy o Stephenie.

Tweet
Udostępnij
Udostępnij
Pinezka
Udostępnij
Udostępnij

Kim był Staffan Stalledräng?

Na St Lucia jesteśmy przyzwyczajeni do słuchania różnych piosenek Staffana. Staffan podlewa swoje futra i sam jeździ na jabłkowoszarym koniu. Ale kim on był i dlaczego o nim śpiewamy? Byliśmy ciekawi, aby dowiedzieć się więcej i poczytaliśmy o nim, w tym na stronie Muzeum historyczne i na Wikipedii.

Staffan był chłopcem stajennym,

bardzo dziękujemy,

podlewa swoje pola pięć razy,

wszystko dla jasnej gwiazdy.

Światło dzienne jeszcze się nie pojawiło,

gwiazdy na niebie świecą.

Staffan był stajennym, stajennym, stajennym.

Podlewał swoje doły pięć, pięć, pięć, pięć dołów.

Gwiazdy świecą tak jasno.

Chłopaki, bądźmy zabawni.

Tylko raz w roku mamy wesołe święta Bożego Narodzenia.

Staffan Stalledräng - Stefanos święty

Kiedy śpiewamy o Staffanie Stalledrängu na Świętej Łucji, tak naprawdę śpiewamy o męczenniku Szczepanie (Stefanosie), który zginął w... Jerozolima około 35 roku n.e. Historia jego męczeństwa znajduje się w 7 rozdziale Dziejów Apostolskich. W Kościele rzymskokatolickim Szczepan jest czczony jako święty 26 grudnia. Dziś w Szwecji męczennikowi poświęca się najwięcej uwagi 13 grudnia, kiedy śpiewamy "Staffan był chłopcem stajennym".

Davids torn
Jerozolima, którą odwiedziliśmy w 2018 roku

Legendy o Staffanie Stalledrängu

Istnieje kilka legend o Staffanie Stalledrängu. Według Dziejów Apostolskich został ukamienowany po śmierci Jezusa, ale według niektórych legend zmarł w czasie narodzin Jezusa. Według Biblii był przywódcą wspólnoty chrześcijańskiej, ale czasami mówi się, że był stajennym króla Heroda w Jerozolimie. Legendy mają oczywiście to do siebie, że nie można brać ich zbyt dosłownie.

Kristendomen och legenderna om Staffan Stalledräng

Legenda o "Tuppundret"

Jedna z najbardziej intrygujących legend dotyczy tak zwanego "Funduszu Koguta". Według tej legendy, w noc Bożego Narodzenia Szczepan ujrzał Gwiazdę Betlejemską. Zdał sobie sprawę, że był to znak, że narodził się Król Żydów i pospieszył do Heroda, aby przekazać mu tę wiadomość.

Herod nie chciał wierzyć Szczepanowi na słowo, mówiąc, że jest to tak prawdopodobne, jak to, że pieczony kogut na jego talerzu wstanie i zapieje. I tak właśnie się stało! Według niektórych wersji, kogut zakrzyknął nawet "Christus natus est" (Chrystus się narodził).

Król Herod był przerażony, gdy zdał sobie sprawę, jak potężny musi być nowo narodzony król, i właśnie teraz zdecydował, że wszyscy chłopcy muszą zostać zabici. Co stało się z naszym drogim Staffanem Stalledrängiem? Został wzięty do niewoli i ukamienowany.

Staffan Stalledräng och Tuppundret

Legenda o Staffanie Stalledrängu i pułapkach

Inna legenda, która stała się popularna w średniowiecznej Skandynawii, głosi, że w noc Bożego Narodzenia Szczepan (Staffan) pojechał do źródła, aby napoić konie Heroda. Jeden z koni zobaczył odbicie Gwiazdy Betlejemskiej w wodzie i tak się przestraszył, że zamarzł i odmówił picia.

Betlehemsstjärnan

Staffansritt lub "Staffansskede

W XVIII wieku wyścigi konne (czasami nazywane "skeden") były powszechnie organizowane w związku z obchodami św. Według niektórych źródeł zawody jeździeckie związane ze św. Staffanem były organizowane już w XIII wieku. A jeśli wygooglujesz lub sprawdzisz #staffansritt, wydaje się, że w niektórych miejscach tradycja ta jest nadal żywa.

W przeszłości młodzi mężczyźni z okolicy często przyjeżdżali do wioski. Przejażdżkom czasami towarzyszyły śpiewy i widowiska. Jednak kościół nie był tak chętny, ponieważ "gwiezdni chłopcy" lubili spożywać dużo alkoholu i czasami sprawiali kłopoty.

Häst i snö

Od Boxing Day do Lucia

Obchody dnia św. Szczepana były pierwotnie powiązane z dniem św. Anny, a nawet dziś św. Szczepan i Staffan mają tego dnia imieniny. Dzień ten jest czasem nazywany "Stefanidagen" lub "Staffansmäss". W przeszłości zarówno piosenka Staffana, jak i przejażdżka Staffana były związane z Boxing Day.

Zamiast tego dziś śpiewamy o Staffanie Stalledrängu na Lucii 13 grudnia. Piosenka (która istnieje w różnych wersjach) jest śpiewana przez chłopców-gwiazdy w pociągu Lucia lub przez cały pociąg.

Luciahälsning
Pozdrowienia od Łucji, zrobione kilka lat temu

Kim więc był Staffan Stalledräng?

Stefanos, Stefanus, sankt Stefan eller sankt Staffan var enligt Bibeln diakon och räknas som kristendomens första martyr utöver Jesus. Han var kanske aldrig stalledräng, men när legenderna togs till Norden förstärktes kopplingen till hästar för att berättelserna skulle landa väl bland oss nordbor. I nordisk tradition var hästen nämligen viktig och julen var en tidpunkt då man skulle ta lite extra väl hand om sina hästar.

Legernderna om Staffan Stalledräng och hans hästar

Zdjęcia w poście, z wyjątkiem zdjęcia z Jerozolimy i zdjęcia nas, zostały zapożyczone z Pixabay.

Zapisz się do naszego newslettera