Co robić w Falun w Dalarnie? To miasto jest wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO i ma wspaniałe zabytki w postaci kopalni Falun i farmy Carla Larssona. Znajduje się tu również wiele wspaniałych atrakcji przyrodniczych. Oto wszystkie nasze najlepsze wskazówki dotyczące rzeczy do zrobienia w Falun.
Spis treści
Falun
Falun jest prawdopodobnie najbardziej znane z kopalni miedzi Falun. Jednak nie tylko kopalnia jest częścią Światowego Dziedzictwa UNESCO. Dziedzictwo UNESCO "Falun i Kopparbergslagen" obejmuje cały historyczny krajobraz przemysłowy wokół Stora Kopparberget i Falun, a także stare dzielnice z drewnianymi domami. Przyjechaliśmy tu pod koniec naszej podróży kamperem po Hälsingland i Dalarna i mieliśmy czas, aby się trochę rozejrzeć.

Falun położone jest nad jeziorem Runn, w południowej części Dalarny.
Co można robić w Falun?
Co więc można robić w Falun? W rzeczywistości jest wiele do zobaczenia i przeżycia! Oto nasze najlepsze wskazówki dotyczące rzeczy do zrobienia w Falun i okolicach.
1. sprawdź kościół Falu Kristine
Kościół Falu Kristine znajduje się w centrum Stora Torget w Falun i jest jednym z najpotężniejszych renesansowych dzieł w Szwecji. Kościół został zbudowany w latach 1642-1655, a w jego wnętrzu można zobaczyć barokowe i renesansowe dzieła w karolińskim błękicie i złocie. Na zewnątrz, na placu, można zobaczyć Pomnik Engelbrekt Karl Hultström.


2) Zakupy w Falun
Jeśli lubisz zakupy, w Falun z pewnością znajdziesz coś dla siebie. Znajdziesz tu między innymi galerię Falan i galerię Bergströms. Jest tu także wiele sklepów z rękodziełem i przysmakami. Możesz na przykład zajrzeć do Dalarna Design, Dalarnas Hemslöjd, Deli Dalarna, Falu Ljusstöperi, Renbiten Deli lub Falu Bröd & Patisserie.


3. Ciesz się lodami Rättviks
Podczas naszej podróży do Dalarny bardzo dobrze poznaliśmy Rättviks Glass. Bardzo lubimy lody i musimy powiedzieć, że Rättviksglassen jest jednym z naszych ulubionych. W Falun lody można znaleźć w Stora torget. Mniam!

4. spacer po mieście w Centrum Światowego Dziedzictwa Falun
Falun zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO w 2001 r. Oprócz kopalni w Falun, na liście światowego dziedzictwa znajdują się również stare dzielnice miasta z drewnianymi budynkami. Jeśli chcesz, możesz samodzielnie pospacerować po dzielnicach Elsborg, Gamla Herrgården i Östanfors, w których dominują czerwone domy, często pomalowane czerwoną farbą Falu. Można tu odkryć takie miejsca jak Ernst Rolfgården, Thunströms Köpmansgård i Vass Britas Gård. W miesiącach letnich oferowane są również spacery po mieście z różnymi motywami i tematami.



5. Wycieczka z przewodnikiem po kopalni Falu
Kopalnia Falu to historyczna kopalnia miedzi, która jest częścią dziedzictwa Unesco w Falun. Dziś kopalnia jest popularnym miejscem turystycznym, a pod ziemią można wziąć udział w ciekawej wycieczce z przewodnikiem. Na powierzchni znajdują się również muzea, zabytkowe budynki i domy, w których można zobaczyć, jak żyli górnicy.

6) Muzeum Dalarnas
W centrum Falun warto odwiedzić Muzeum Dalarna. Znajdują się tam zarówno wystawy stałe, jak i czasowe, a między innymi można zobaczyć obrazy z doliny i dużą kolekcję masy różnych wersji koni Dala. W tej chwili i do sierpnia 2025 r. odbywa się również naprawdę ładna wystawa sztuki Carla Larssona i Anders Zorn.



Znajduje się tam również ładna wystawa poświęcona Selmie Lagerlöf, która choć pochodziła z Värmland, mieszkała również w Falun i ma z nim silny związek. Bardzo podobało nam się zwiedzanie tego muzeum, a w sezonie organizowane są również codzienne wycieczki z przewodnikiem.

7. kawa w kawiarni Slussvaktar'n
Café Slussvaktar'n to naprawdę urocza letnia kawiarnia nad wodą, w której można zagrać w golfa, posłuchać muzyki na żywo, zjeść jedzenie i lody z ciężarówki.

8. Wybierz się na wycieczkę łodzią z Lock Girl
Slussbruden to ładna łódź, która organizuje wycieczki po jeziorze Runn, zaczynając tuż obok kawiarni Slussvaktar'n. Słyszeliśmy głównie o rejsach krewetkowych i rejsach z taco, które trwają 3,5 godziny, ale są też krótsze wycieczki na lunch.

9. Wakacje w Sjösidan Falun
Zaledwie kilka kilometrów od centrum Falun, nad jeziorem Runn, znajduje się Sjösidan Falun. Można tu popływać lub wypożyczyć kajak, deskę SUP lub tratwę do sauny. W pięknym i zabytkowym budynku Villa Herdin serwuje bufet i różne dania w lecie. Ponadto znajduje się tu prosty kemping, na którym zatrzymaliśmy się na jedną noc z naszym kamperem.



10. Pobyt na kempingu w Lugnet
W Falun można również spędzić czas w First Camp Lugnet - Falun. Spędziliśmy tu dwa dni, głównie relaksując się i pracując przy komputerach. Można tu także wziąć udział w zajęciach w centrum sportowo-rekreacyjnym Lugnet, które znajduje się tuż obok. Znajdują się tam trasy do biegania i jazdy na nartach, ścieżki rowerowe, hala sportowa i basen. Widzieliśmy też wiele osób uprawiających kolarstwo górskie.



11. zobacz widok ze skoczni narciarskich Lugnet
Skocznie narciarskie Lugnet są widoczne z daleka i robią imponujące wrażenie. Nawet jeśli nie lubisz skoków narciarskich, możesz dostać się na szczyt góry, aby podziwiać widoki. Na samą górę można wjechać samochodem.


Usiedliśmy tu na chwilę i po prostu podziwialiśmy widoki.


12. jazda na nartach lub rowerze górskim
Narciarstwo jest popularne zimą, a kolarstwo górskie jest równie popularne latem. Tuż obok skoczni narciarskich w Lugnet znajduje się kilka szlaków MTB, o nazwach takich jak "Gamla mormor" (stary przydomek kopalni Falu) i "Fet-Mats" (górnik, który zginął w kopalni i został znaleziony dobrze zachowany ponad 40 lat później). Narciarstwo jest również popularne w innych pobliskich miejscach, takich jak Källviksbacken, Bjursås Ski Centre i Romme Alpin.

13) Odwiedź farmę Carla Larssona
Farma Carla Larssona w Sundborn to dom, w którym mieszkali i pracowali artyści Carl i Karin Larsson. Dziś dom jest dobrze zachowaną i bardzo popularną atrakcją, a zwiedzanie go z przewodnikiem jest bardzo interesujące. Organizowane są również wystawy, na których można dowiedzieć się więcej o parze artystów i ich życiu.

14. Poznaj kiełbaski Falu, czerwony kolor Falu, chleb żytni Falu, ocet Falu i pannę Falu.
Falun jest znane z szerokiej gamy marek.
Falukorven pochodzi z kopalni miedzi Falu, gdzie liny ze skręconej skóry wołowej były używane do podnoszenia rudy miedzi. Mięso, które było produktem ubocznym, było solone i wędzone. W XVI i XVII wieku Niemcy przybyli do kopalni, aby nauczyć Szwedów, jak robić kiełbaski z mięsa.
Czerwony kolor Falu pochodzi od produktu ubocznego kopalni Falu, który mógł być stosowany jako czerwony pigment. Obecnie nazwa handlowa może być używana tylko dla kolorów zawierających pigmenty z kopalni miedzi Falu.
Kasza żytnia Falu to znak towarowy pieczywa chrupkiego z Wasabröd. Pieczywo było pierwotnie produkowane przez Falu spisbrödsfabrik. Fabryka została później kupiona przez Wasabröd, a produkcja została przeniesiona do Filipstad, ale nazwa została zachowana pomimo przeprowadzki.
Ocet Falu to dawny znak towarowy octu firmy Perstorp AB. Ocet był produkowany od 1910 roku w kopalni miedzi Falu i zawierał między innymi kwas siarkowy z kopalni.
Falujungfrun to toczona figurka kobiety, która jest produkowana w Dalarnie od co najmniej XIX wieku, ale może być nawet starsza. Firma Falu ättika zaczęła używać wizerunku lalki na swoich etykietach w 1945 roku, dzięki czemu figurka stała się sławna w całym kraju.


Więcej atrakcji w Falun dla miłośników kultury i historii
Oczywiście w Falun jest jeszcze więcej do zobaczenia i zrobienia niż nasze powyższe wskazówki. Oto kilka innych sugestii dla tych, którzy lubią kulturę i historię.
- Farma Arvida Backlunda to dom rzeźbiarza Arvida Backlunda w Svärdsjö z kolekcją rzeźb i dzieł sztuki.
- Paszport kulturowy oferuje zniżki na dziewięć wydarzeń kulturalnych w Dalarnie.
- Lokomotywownia muzeum kolejnictwa prezentuje stare lokomotywy parowe, wagony kolejowe i wagony w lokomotywowni w Falun.
- Magazyn Falun to miejsce koncertów, wydarzeń, wystaw, warsztatów, wykładów i nie tylko.
- Muzeum Historii Medycyny jest prowadzona przez organizację non-profit i opowiada historię opieki medycznej w przeszłości.
- Kościół Stora Kopparbergs został zbudowany prawdopodobnie w XIV i XV wieku i jest najstarszym budynkiem w Falun.

Więcej atrakcji w Falun dla miłośników przyrody
Tutaj znajdziesz jeszcze więcej wskazówek na temat tego, co możesz robić w Falun, odpowiednich dla tych, którzy lubią przyrodę lub bardziej ryzykowne aktywności.
- Dziki park wodny Falu to pierwsza i jedyna sztuczna arena kajakowa w Szwecji.
- Góry Nieba znajduje się 6,5 km na zachód od Svartnäs, a na jego szczycie znajduje się punkt widokowy.
- Jazda na rolkach biegowych na Runn jest popularny zimą.
- Rezerwat przyrody Istnieje kilka rezerwatów przyrody, takich jak Isalanäset, Ramsellskogen, Rottnebyskogen i Ärtknubben.
- Runn Runt to 50-70-kilometrowa ścieżka rowerowa biegnąca wokół jeziora Runn.
- Samuelsdal Golf oferuje piękny park z 18 dołkami.

Więcej atrakcji dla dzieci w Falun
Dla osób podróżujących z dziećmi lub nastolatkami, istnieje oczywiście jeszcze więcej propozycji rzeczy do zrobienia w Falun. Oto kilka pomysłów.
- Plaże kąpielowe W Falun jest ich kilka, takich jak Höganäs, Roxnäsbadet, Sandlandet, Stångtjärn, Vitsand i Österå.
- Skatepark Falu Park Hyttgård jest dla każdego, kto chce jeździć na deskorolce.
- Kajak, canoe lub SUP można wypożyczyć w różnych lokalizacjach, na przykład w Kayakomat Hälsinggårdsbryggan lub Främby udde.
- Łaźnia Lugnet oferuje kąpiele dla każdego, w tym sauny i relaks.

Gdzie mogę się zatrzymać w Falun lub zaparkować przyczepę kempingową?
W Falun istnieje oczywiście kilka różnych opcji zakwaterowania, zarówno w mieście, jak i w jego okolicach. Jeśli tak jak my podróżujesz kamperem, dostępne są następujące opcje:
- Parking kopalni Falu, Krongårdsvägen 16 (toaleta i prysznic dostępne, ale brak elektryczności i innych usług)
- Pierwszy obóz Lugnet - Falun, Lugnetvägen 14
- Parking Lilltorpet, Lilltorpsvägen 55 (ładny parking na noc, bez obsługi)
- Seaside Falun, Främby udde 20 (Prosty kemping ze wszystkimi potrzebnymi usługami)



Więcej atrakcji w okolicy Falun
Z Falun nie jest daleko do Borlänge, gdzie można odwiedzić między innymi chleb Skedvi, strusie Sahlins i kopalnię Östra Silvberg. Jest również stosunkowo blisko do Rättvik oraz Leksandgdzie jest wiele do zobaczenia i przeżycia. Możesz także udać się do Avesta, aby zobaczyć największego na świecie konia Dala.

Więcej wskazówek na temat rzeczy do zrobienia w Falun?
Czy byłeś już w Falun? Czy masz jakieś sugestie na temat rzeczy do zrobienia w Falun? Podziel się nimi z nami!
Fakty o Falun
- Krajobraz: Dalarna
- Hrabstwo: Hrabstwo Dalarna
- Gmina: Gmina Falu
- Lokalizacja: Falun położone jest nad jeziorem Runn, w południowej części Dalarny.
- Populacja: Prawie 60 000 w gminie (2024)
- Znany z: Falun słynie z Falukorv, czerwonego koloru Falu, octu Falu, Falu rågrut i pamiątek Falujungfrun.
Historia w Falun
- VII wiek: Być może w tym czasie wydobywano już rudę miedzi.
- 11 wiek: Operacje w kopalni Falu z pewnością były w tym czasie w toku.
XV wiek - XVI wiek
- XV wiek: Kościół Kopparberg, pierwotnie zwany Mariakyrkan, został zbudowany w tym czasie.
- XVI wiek: Wydobycie miedzi w Falun stało się ważnym czynnikiem w rozwoju Szwecji jako głównej europejskiej potęgi.
XVII-XVIII wiek
- 1608: Karol IX nadał Falun przywileje miejskie. Nie założono jednak miasta, choć wybudowano ratusz.
- 1624: Wydano nowe przywileje, mianowano burmistrzów i wójtów.
- 1641: Przywileje zostały ponownie wydane i dopiero teraz powstało prawdziwe miasto.
- Połowa XVII wieku: Falun było drugim co do wielkości miastem w Szwecji, liczącym nieco ponad 6000 mieszkańców.
- Koniec XVII wieku: Upadek kopalni Falu rozpoczął się od wielkiego upadku w środku lata 1687 roku.
- 1761: Duża część miasta spłonęła w czerwcu, a w lipcu tego samego roku spłonęła kolejna część miasta.
- Koniec XVIII wieku: Populacja Falun zmniejszyła się.
Od XIX wieku do chwili obecnej
- 1842: Łącznie anulowano 42 gospodarstwa.
- 1859: Otwarcie linii kolejowej Gävle-Dala.
- 1879: Uruchomiono linię kolejową "Bergslagsbanen" Falun-Göteborg.
- 1908: Pułk Dal przeniósł się do nowo wybudowanych koszar w Falun.
- 1954: Falun po raz pierwszy było gospodarzem Mistrzostw Świata w narciarstwie. Później: 1974, 1993 i 2015.
- 2001: Kopalnia Falu i Falun zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.