Menu Zamknij

Jak weryfikować fakty - odróżnij prawdę od fałszu online!

Reklama

W dzisiejszym społeczeństwie jesteśmy zalewani informacjami ze wszystkich stron. Mogą one pochodzić z gazet, mediów społecznościowych, grup politycznych o określonych programach, firm nastawionych na zysk, a nawet robotów.

Tweet
Udostępnij
Udostępnij
Pinezka
Udostępnij
Udostępnij

Sprawdzanie faktów stało się ważne dla wszystkich, a dla nas, jako magazynu cyfrowego, stało się ważniejsze niż kiedykolwiek. Oto, co robimy i co Ty możesz zrobić!

Kto jest nadawcą informacji?

Najważniejszą rzeczą do sprawdzenia jest to, kto jest nadawcą informacji. I nie, "przeczytałem to w Google" nie jest wystarczającą odpowiedzią. To tak, jakby powiedzieć "przeczytałem to na tablicy ogłoszeń". Tak, absolutnie! Ale chcemy wiedzieć, kto stoi za notatką na tablicy ogłoszeń, a nie kto ją umieścił.

Czy nadawca ma dostęp do właściwych informacji? Czy nadawca ma jakiś konkretny cel? Kilka przykładów i refleksji...

  • Jedna firma Osoby, które piszą o sobie, prawdopodobnie mają dostęp do faktów i informacji na temat własnej firmy, ale mogą zdecydować się na odrobinę "polerowania" i pisania w dodatkowym pozytywnym świetle.
  • Gazeta często zawierają dobrze napisane i sprawdzone informacje, ale czasami mogą mieć zabarwienie polityczne, co może prowadzić do pewnej stronniczości w niektórych tekstach.
  • Strona polityczna mogą czasami mieć na celu promowanie określonego przekazu (na przykład prawicowa populistyczna witryna może chcieć promować treści antyimigracyjne).
  • Blog mogą być szczere i autentyczne, ale czasami mogą być również sponsorowane i mogą być związane z interesami finansowymi. Bloger może mieć solidną i dogłębną wiedzę na dany temat, ale równie dobrze może być szczęśliwym amatorem.
  • Dziennik z podróży są często pisane przez kogoś, kto tam był, ale nie zawsze tak jest. W pogoni za kliknięciami i ruchem, raporty z podróży są czasami pisane w biurze, z pożyczonymi zdjęciami.
  • Oficjalne centrum informacji turystycznej często zawiera aktualne i istotne informacje, ale oczywiście można oczekiwać, że podkreślane są przede wszystkim pozytywy.

Jaki plan może mieć nadawca?

Ważny jest program nadawcy. Czy celem nadawcy jest przekonanie ludzi do określonego kierunku politycznego? A może celem nadawcy jest sprzedanie jak największej liczby butelek szamponu?

Należy to wziąć pod uwagę przy interpretacji prezentowanych informacji. Jeśli firma, organizacja lub osoba odnosi się do artykułu badawczego, może się wydawać, że odnosi się do faktów. Nie należy jednak zapominać, że istnieją tysiące artykułów badawczych na większość tematów - a osoby o określonym programie mogą wybrać konkretny artykuł badawczy, który pasuje do ich własnych celów (tj. którego wyniki wzmacniają ich własne przekonania lub zachęcają ich do zakupu określonego produktu), zamiast syntetyzować wszystkie dostępne badania w danej dziedzinie.

Właściwie należy zadać sobie pytanie kto udostępnianie tego raportu badawczego i dlaczego? Czy istnieją inne raporty badawcze w tej dziedzinie, a jeśli tak, to czy wskazują one w tym samym kierunku, czy też pokazują coś zupełnie innego?

Nie masz czasu lub możliwości na przeprowadzenie tych wszystkich badań? To całkiem rozsądne! Po prostu zastanów się trochę nad nadawcą i jego możliwą agendą.

Co inni mają do powiedzenia na ten temat?

Dobrym sposobem na sprawdzenie faktów jest dowiedzenie się, co inni mają na ten temat do powiedzenia. Jeśli ktoś napisze "xxx jest największym jarmarkiem bożonarodzeniowym w Europie", zwykle sprawdzamy to dwukrotnie, wyszukując w Google "Który jarmark bożonarodzeniowy jest największy w Europie?". Jeśli większość odpowiedzi wskazuje ten sam kierunek, to tak, wydaje się to rozsądne. Jeśli odpowiedzi są zupełnie inne lub rozproszone, cóż, można zakwestionować pierwsze stwierdzenie ...

Poza wyszukiwaniem w Googlach, możesz także przejść bezpośrednio do źródeł, które powinny zawierać odpowiednie i wiarygodne informacje. Jeśli dotyczy to miasta, możesz sprawdzić jego stronę internetową, jeśli dotyczy to zasad wjazdu do danego kraju, możesz sprawdzić informacje ambasady itd. Często zaleca się sprawdzenie więcej niż jednego źródła.

Podwójnie sprawdzamy rzeczy prawie cały czas, kiedy piszemy historie i kiedy je publikujemy aktualności podróżnicze. Czy czasami coś idzie nie tak? Tak, oczywiście, że tak. Publikujemy wiele tekstów i nie sposób czasem nie popełnić błędu, ale robimy wszystko, co w naszej mocy, by było jak najlepiej.

Jeśli od czasu do czasu prześlizgnie się mały błąd - często jakiś czytelnik jest na miejscu i wysyła wiadomość, abyśmy mogli go poprawić. Jeśli chodzi o nas, czytelnicy pomagają nam uczynić treść jeszcze bardziej dokładną i jesteśmy za to wdzięczni!

Obraz wygenerowany przez sztuczną inteligencję, z banku obrazów

Czy informacje są aktualne?

Kolejną rzeczą do rozważenia jest to, czy informacje są aktualne. Istnieje wiele witryn i stron internetowych, które nie są aktualne, a nawet rzeczy, które były poprawne, gdy zostały napisane, mogą z czasem stać się błędne.

Dobrym pomysłem jest sprawdzenie daty na informacji (jeśli istnieje, niestety nie zawsze). Bez względu na to, jak dobrze informujesz o atrakcjach, hotelach czy restauracjach, z czasem wszystko może się zmienić - hotele mogą zmienić właściciela, a restauracje mogą zostać zamknięte.

Na wszystkich naszych artykułach podajemy daty publikacji, aby informacje te były bardziej przejrzyste dla czytelników. Od czasu do czasu aktualizujemy stare artykuły, ale oczywiście nie możemy zagwarantować, że wszystkie restauracje, o których pisaliśmy w 2015 lub 2017 roku, nadal istnieją. Lepiej jest, jeśli możesz zobaczyć datę, abyś mógł sam ocenić informacje. I tak, ten aspekt czasu dotyczy nie tylko naszej strony, ale wszędzie w sieci...

Obraz wygenerowany przez sztuczną inteligencję, z banku obrazów

Czy to prawdziwe zdjęcie?

Powiedzenie "obraz jest wart tysiąca słów" jest czasem prawdziwe, ale nie zawsze. Obecnie miliony obrazów są tworzone przez AI, czyli z pomocą sztucznej inteligencji (w tym kilka obrazów w tym raporcie). Skąd więc wiadomo, czy obraz został stworzony przez sztuczną inteligencję? Cóż, nie zawsze można to stwierdzić. Niektóre obrazy AI są oczywiście bardzo pomysłowe, podczas gdy inne są bardzo realistyczne.

W mediach społecznościowych zaczęły pojawiać się systemy do oznaczania obrazów generowanych przez sztuczną inteligencję, a nawet istnieją strony, na których można przetestować autentyczność obrazów. W codziennym życiu może wystarczyć świadomość - nie, nie wszystkie obrazy są autentyczne. To, że widziałeś coś na zdjęciu, nie oznacza, że jest prawdziwe.

Wygenerowany przez sztuczną inteligencję obraz budynku z banku zdjęć

Dlaczego sprawdzanie faktów jest tak ważne?

W dzisiejszych czasach otrzymujemy informacje z tak wielu źródeł - niektóre z nich są oczywiście dobre i wiarygodne, podczas gdy inne mogą być nieaktualne lub mieć na celu wywarcie wpływu politycznego lub zarobienie na tobie pieniędzy. Z tego powodu ważne jest sprawdzanie faktów!

Ale czy powinieneś cały czas być podejrzliwy i obawiać się, że zostaniesz oszukany? Nie, nie możesz! Naszą radą jest, aby nadal chłonąć informacje z radością i ciekawością, ale zawsze pamiętać o następujących rzeczach:

  • Kto jest nadawcą informacji?
  • Jaki plan może mieć nadawca?
  • Co inni mają do powiedzenia na ten temat?
  • Czy informacje są aktualne?
  • Czy to prawdziwe zdjęcie?
Film wygenerowany przez sztuczną inteligencję, obraz z banku zdjęć

Co sądzisz o sprawdzaniu faktów online?

Co sądzisz o sprawdzaniu faktów online? Jak zazwyczaj sprawdzasz fakty? Czy masz jakieś refleksje lub wskazówki?

Zapisz się do naszego newslettera